Λίγα λόγια για το Requiem του Giuseppe Verdi (1813 - 1901)

O Giuseppe Verdi συνέθεσε αυτό το requiem για να τιμήσει το θάνατο δύο συμπατριωτών του, του συνθέτη G. Rossini και του ποιητή Manzoni. Requiem στην Καθολική Εκκλησία είναι η μνημόσυνος ακολουθία και πολλοί συνθέτες έχουν γράψει μουσική τέτοιου είδους (όπως ο Mozart), η οποία αποτελείται από πολλά μέρη, όπως: Dies Irae, Sanctus, Agnus Dei, κ.ά.

Το 1868 πεθαίνει ο Rossini και ο Verdi για να τον τιμήσει δημιουργεί ένα πλάνο. Το πλάνο αυτό περιλαμβάνει τη σύνθεση μίας λειτουργίας (Mass), κάθε μέρος της οποίας θα το έχει συνθέσει και ένας διαφορετικός συνθέτης , αφού περνούσε ένας χρόνος από το θάνατό του. Παρ’ όλα αυτά, συνάντησε πολλά προβλήματα από τους συναδέλφους του με συνέπεια να μην έχει ολοκληρωθεί το έργο πέντε χρόνια αργότερα, τη χρονιά που πέθανε και ο Manzoni.  

Τελικά, αποφασίστηκε ο Verdi να γράψει το έργο μόνος του, το οποίο και τελείωσε μέσα σε ένα μήνα, στο Μιλάνο. Το έργο πρωτοπαίχτηκε το 1874, στη μνήμη των Rossini και Manzoni.

Το ιδιαίτερο αυτής της σύνθεσης είναι ο χαρακτήρας του. Ένα requiem θα έπρεπε να είναι σκοτεινό, καταθλιπτικό, λυπητερό και μυστικιστικό. Αντίθετα, αυτό είναι πομπώδες και λαμπερό με πολλούς σολίστες, τόσο που σε μερικά σημεία θυμίζει όπερα. Σε πολλά σημεία θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί μέρος από όπερα. 

Το Dies Irae είναι από τα πιο γνωστά και αλησμόνητα μέρη. Είναι ιδιαίτερα ζωντανό και αποτελείται από ορχήστρα, χορωδία και σολίστες τραγουδιστές. Έχει έντονους χρωματισμούς, καθώς και μεγάλη εναλλαγή μεταξύ των solo και tutti. Χρησιμοποιεί για σολιστικά όργανα τις τρομπέτες οι οποίες σαλπίζουν και δίνουν στο χώρο έναν θριαμβευτικό χαρακτήρα με έναν τελείως ιταλικό τρόπο. Αυτή τη τεχνική αργότερα την αντέγραψαν και άλλοι συνθέτες όπως ο Berlioz.

Ο Verdi είναι ο μόνος συνθέτης που δεν επικεντρώνεται μόνο στη μνήμη του νεκρού αλλά και στις προσευχές του ζωντανού που θρηνεί την απώλεια.

Κέρκυρα
12-01-2011
Φωτεινή Αγγέλη