|
Η ΜΠΑΝΤΑ ΤΗΣ ΦΕΚ ΚΑΤΑ ΤΟ ΤΡΙΗΜΕΡΟ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ, 11-12-13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
(ΑΦΗΓΗΣΗ, ΕΙΚΟΝΑ, ΗΧΟΣ)
...
Η ώρα του Επιστάτη - Σεζόν 1 Επεισόδιο 6
Η ΦΕΚ και οι εκδηλώσεις του τριημέρου από το Μαέστρο μας Σπύρο Προσωπάρη
...
Η Μπάντα της ΦΕΚ κατά το τριήμερο της Εορτής του Αγίου Σπυρίδωνος (συναυλία 12.12.2018)
(αφήγηση-κείμενα: Χρήστος Λούβρος)
...
Ρίγη συγκίνησης ανεγείρονται ως οφιοειδές πυρ και διαπερνούν την σπονδυλική στήλη κάθε κερκυραίου όπου γης, τούτες εδώ τις συγκινησιακά φορτισμένες ημέρες του εορτασμού της μνήμης του Αγίου Σπυρίδωνος. Το τριήμερο από την 11η έως και την 13η Δεκεμβρίου, το μικρό χειμερινό Πάσχα της Κέρκυρας, όπως εύστοχα το παρομοιάζει ο Σπύρος Προσωπάρης, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο και με την Παλαιά Φιλαρμονική, η οποία από ιδρύσεώς της έχει ισχυρότατο δεσμό μετά του Αγίου μας, ωσάν μία αδιάσπαστη στο χρόνο αόρατος ασημένια χορδή να ενώνει τούτο , το αρχαιότερο σε συνεχή λειτουργία μουσικό Ίδρυμα της Ελλάδας, με την παρουσία του Σεπτού Ιερού Σκηνώματος στο νησί μας. Η Θεία Χάρις που συνέχει και οικοδομεί τα Πάντα, συνέδεσε τις ιστορικές εξελίξεις με τέτοιο τρόπο ώστε η αδήριτη πνευματική ανάγκη επιφανών φιλόμουσων κερκυραίων στις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα για την δημιουργία ενός μουσικού οργανισμού, να νυμφευθεί αρμονικά με την αναγκαιότητα της μουσικής συνοδείας των λιτανεύσεων του Πολιούχου και να σφυρηλατήσει με τρόπο ανεπανάληπτο μία άδολη σχέση και συνοδοιπορία Παλαιάς και Αγίου, τροφοδοτώντας άοκνα και πλούσια συνεχώς αυτό που στην Κέρκυρα ονομάζουμε πολιτιστική και εκκλησιαστική Παράδοση.
Η σημερινή επίσημη εορταστική συνεύρεση, χρονολογείται από την εποχή του μεσοπολέμου όπου μαρτυρούνται δεξιώσεις παρουσία μόνον των θεμελιωτών της Εταιρείας (των μελών δηλαδή), ενισχύθηκε περαιτέρω μεταπολεμικά με πανηγυρική συναυλία ανοικτή πλέον στο πλατύ κοινό και ανέκαθεν εμφορείται της προσήκουσας εξωτερικής μεγαλοπρέπειας ταυτόχρονα με την εσωτερική ευλάβεια και πνευματική μέθεξη και κατάνυξη. Το πρόγραμμα της συναυλίας, συνεχώς διαμορφούμενο και εξελισσόμενο στην πορεία του χρόνου, τα τελευταία ιδιαιτέρως χρόνια συμπυκνώνει και αποτυπώνει την μουσική παρουσία την Φιλαρμονικής μας στους εορτασμούς του Αγίου και εξυφαίνει την εξέλιξη των δρώμενων όπως η ρόκα γνέθει το μαλλί και το αδράχτι στέλνει το νήμα στην ανέμη: «δώστης κλώτσο να γυρίσει, την Παράδοση να αρχινίσει…»
Βρισκόμαστε χρονικά στην Παραμονή του Αγίου και ακούσαμε ήδη τα συνεργετικά «αλάρμα» καμπανίσματα, την εορταστική δηλαδή κωδωνοκρουσία. Στο καμπαναριό του Αγίου μας που η λαϊκή μούσα θέλει να είναι ορατό από κάθε σημείο της πόλεως, οι κλαμπανάρηδες (κατά την ζακυνθινή ντοπιολαλιά), οι κωδωνοκρούστες δηλαδή, κρούουν ρυθμικά και μελωδικά τις καμπάνες οι οποίες σημειωτέον χαίρουν των δικών τους ξεχωριστών ονομάτων που προέρχονται από τα μικρά ονόματα ή την καταγωγή των δωρητών μίας εκάστης: η «Αγγελική» σε τόνο E (Mi) χαμηλό, η «Μαρία» σε τόνο G (Sol) #, οι οποίες ενίοτε μαζί με τα τσιμπανέλια και τις 2 ρούσικες καμπάνες σημαίνουν τα περίτεχνα ακούσματά τους, άλλοτε διπλοκάμπανο, άλλοτε «αλάρμα», άλλοτε πένθιμα, και συντονίζονται με τον κτύπο της καρδιάς των κερκυραίων, όπως ακριβώς αντίστοιχα λειτουργεί η μουσική του Mozart στην συμφωνία αρ.40 σε G (Sol) ελάσσονα. Δεν περνάει απαρατήρητο ότι στην προηγηθείσα αναπαράσταση, τηρήθηκε ευλαβικά η ορθή τονικότητα των δύο πρώτων καμπανών.
Στο διασκευασμένο, από τον αρχιμουσικό της Φιλαρμονικής μας, Απολυτίκιο του Αγίου που ακολούθησε, η μεταφορά για μπάντα που επιχειρήθηκε αποτυπώνει απόλυτα και εύγλωττα τα έντονα στοιχεία της ντόπιας ψαλτικής παράδοσης. Τα ευήκοα μουσικά ώτα, ήδη θα διέκριναν την χαρακτηριστική μετατροπή της μινόρε (ελάσσονας) τονικότητας στην αρχή της σύνθεσης σε ματζόρε (μείζονα) στις καταλήξεις των θεμάτων.
Κωδωνοκρουσίες & «Της Συνόδου Της Πρώτης» - Απολυτίκιο Αγίου Σπυρίδωνος (συναυλία 12.12.2018)
Παραμένουμε στην Παραμονή, το ρολόι στο καμπαναριό του Αγίου δείχνει 11:00 το πρωί και η μπάντα της Παλαιάς βρίσκεται εντός του Ιερού Ναού του Αγίου για τα –κατά τα κοινώς λεγόμενα- «βγάσματα». Η συμμετοχή μπαντών κατά την διάρκεια του λατρευτικού Τυπικού της Εκκλησίας απαντάται μόνο στα Επτάνησα και εδράζεται στην εξέλιξη της μουσικής μέσα από την ιδιότροπη επτανησιακή κουλτούρα και Παράδοση. Στην Κέρκυρα, την 11η Αυγούστου (με το παλαιό ημερολόγιο) 1841, η Παλαιά πρώτη φορά εντός του Ναού συνόδευσε μελωδικά την επιστροφή του Αγίου στην «Θύρα Του» κάτι που ουδέποτε έκαναν οι βρετανικές στρατιωτικές μπάντες μέχρι και την Βικτωριανή απαγόρευση συμμετοχής τους. Ειδικά για την Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας, η παρουσία της εντός του Προσκυνήματος του Προστάτη της νήσου την παραμονή της 12ης Δεκεμβρίου αποκτά πολύπλευρη σημασία. Ένας εσωτερικός συναγερμός δονεί τους μουσικούς οι οποίοι παρά το εργάσιμο της ημέρας, συρρέουν πολυπληθείς για να διεκδικήσουν το προνόμιο να παρίστανται στην έξοδο του Ιερού Λειψάνου εκ της Λάρνακος. Οι φέροντες τις πορφυρές στολές με τα αντίστοιχα λοφία στις χρυσίζουσες περικεφαλαίες, συντελούν με την ψυχική ενάργεια και την συνειδητή παρουσία τους σε μία τελετή αρχαίας κάθαρσης που διαπερνά το μουσικό Ίδρυμα, το αναβαπτίζει και το αναγεννά, όπως ένα βρέφος εξέρχεται εκ του σκοτεινού μητρικού σπηλαίου. Τελείται ένας εξαγνισμός. Είναι μία πλήρης κυκλική αναπνοή όπου εισρέει πλούσια και ζωογόνα Θεία Ενέργεια κατά την εισπνοή και εκχέεται κάθε μέταλλο και ρυπογόνο στοιχείο κατά την εκπνοή. Στο πλαίσιο αυτής της μυσταγωγικής τελετουργίας η μπάντα μας μόλις παιάνισε την από το 2013 καθιερωθείσα να ακούγεται στα «βγάσματα», Marcia Religiosa «ο Ιερός Σπυρίδων», σύνθεση του μαέστρου Σπύρου Προσωπάρη, την οποία ενεπνεύσθη κατά την διάρκεια της προσκυνηματικής αναμονής του έμπροσθεν του Σκηνώματος του Αγίου.
Ιερός Σπυρίδων – Σπυρίδων Προσωπάρης (συναυλία 12.12.2018)
Ιερός Σπυρίδων – Σπυρίδων Προσωπάρης (βγάσματα 11.12.2016)
Ανήμερα 12 Δεκεμβρίου. Ο Πολιούχος της νήσου εορτάζει. Κατάνυξη, ευλάβεια, μεγαλοπρέπεια. Το «βεγιόνι», η ολονυκτία δηλαδή στην εκκλησία, έχει ολοκληρωθεί και στα καντούνια η ευωδία του λιβανιού αναμιγνύεται και παιχνιδίζει με τις τελευταίες οσμές της παραδοσιακής τηγανίτας. Κάθε σπίτι φορά τα γιορτινά του, κάθε ψυχή αναπέμπει ύμνο και δέηση προς τον τιμώμενο Επίσκοπο Τριμυθούντος. Η Παλαιά Φιλαρμονική που εκ του καταστατικού της τίθεται υπό την προστασία του πάτρωνά της Αγίου Σπυρίδωνος (ομοίως και υπό την Σκέπην της Υπεραγίας Θεοτόκου), του αφιερώνει περίλαμπρη συναυλία εντός του Καταστήματός της. Νωρίτερα το πρωί, η θέση της μπάντας είναι συνυφασμένη με τον χώρο μπροστά από το πρεσβυτέριο του, από το 1589 σε ρυθμό επτανησιακής μονόκλιτης βασιλικής, ναό του Αγίου. Η συμμετοχή της τώρα έχει αλλάξει επίπεδο. Έχει διέλθει σε ένα υψηλότερο δώμα. Μετά την προηγηθείσα κάθαρση έχει επέλθει ο μετασχηματισμός σε συχνότητα πιο υψίσυχνη. Όπως ο μεταξοσκώληκας, μεταμορφώνεται σε αιθέρια χρυσαλλίδα εντός του μεταξωτού βόμβυκα που τον φιλοξενεί, έτσι και η Παλαιά κατά την παραμονή της στον ναό του Αγίου, από το απατηλό οδηγείται στο αληθινό. Δεν πρέπει να έχουν ακουσθεί ποτέ γλυκύτερες μελωδίες πνευστών οργάνων εντός εκκλησίας από τις δύο που μόλις προηγήθησαν. Το επί τούτου τιτλοφορηθέν «Σε Υμνούμεν» του Arcangelo Corelli, η σαραμπάντα από την σονάτα για βιολί και τσέμπαλο σε Μι Ελάσσονα, έργο 5, αριθμός 8, σε διασκευή Δημητρίου Κάφυρη, από το 1983 χαιδεύει αρμονικά τις χορδές των λεπτότερων αισθημάτων του ευαίσθητου ακροατή. Την μοναξιά του προηγούμενου κομματιού ήρθε σεμνά να συμπληρώσει το 2013 η «Προσευχή» του Κωστή Σαμσαρέλου. Ο εκ Τρικάλων αυτός κορυφαίος μουσουργός που επηρέασε βαθύτατα και όσο κανείς άλλος τα σύγχρονα μουσικά δρώμενα της Ζακύνθου από το 1960 και μετά, συνέθεσε αυτήν την Προσευχή προς τιμήν του Αγίου Διονυσίου κατά την λιτάνευσή του εντός του οικείου του Ναού. Οι απολλώνιοι ήχοι της προσευχής αυτής αγαπήθηκαν και καθιερώθηκαν άμεσα από τους φιλόμουσους πιστούς και των 2 νησιών. Για τους γνώστες της Θείας Λειτουργίας τα χρονικά σημεία της μουσικής ατάκας εντός του ναού είναι μετά την ανάγνωση του Ευαγγελίου, μετά την παρουσίαση των Αγίων και μετά το «Κοινωνικόν».
Σε Υμνούμε - Arcangello Corelli (συναυλία 12.12.2018)
Προσευχή - Κωνσταντίνος Σαμσαρέλος (συναυλία 12.12.2018)
Τρίτη μέρα εορτασμών. Τα θρυλικά και κοσμοαγάπητα «Μπάσματα». Η πλακάδα και το καντούνι τ’ Αγιού ασφυκτιούν από το συνωστισμένο πλήθος που με παρρησία προσμένει να αποχαιρετήσει τον Άγιό του που εξέρχεται των πλαινών θυρών, ανανεώνοντας με ευγνωμοσύνη την συνύπαρξη και τον συγχρωτισμό Θεού και ανθρώπων. Εντός του Ναού, στο οπίσθιο μέρος στον νάρθηκα, με ευλάβεια και συγκίνηση, μία ήρεμη θάλασσα αποτελούμενη από τις κυανο-πόρφυρες στολές των δύο φιλαρμονικών (συμμετέχει και η μπάντα της Φιλαρμονικής Εταιρίας Μάντζαρος) λικνίζεται μουσικά στον απόηχο από τις μάρτσιες. Με το πέρας της τελετής και αφού οι μουσικοί προσκύνησαν ένστολοι ως επίσημοι πρεσβευτές που επισφραγίζουν τον ιερό δεσμό που συνέχει Εκκλησία και Πολιτισμό, ακολουθεί η θριαμβευτική εμφάνιση των 2 μπαντών των Φιλαρμονικών στο Λιστόν με εμβατήρια, αναγγέλλοντας ως άλλοι τελετάρχες την επιτυχή τέλεση και ολοκλήρωση των γεγονότων. Η Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας τα τελευταία χρόνια παιανίζει το εμβατήριο «Κέρκυρα» των Νίκου Φαναριώτη και Σπύρου Δουκάκη, πασίγνωστο από την πρώτη στροφή του ομώνυμου ποιήματος σε στίχους του Λευκάδιου Δημητρίου Σταμπόγλη: «Πάπια που κορφολούζεσαι στου Ιονίου τα νερά» που σημειωτέον ακούγεται και το πρωί της (παραμονής), στις 11 Δεκεμβρίου στους δρόμους της πόλης ως ένας θούριος που προοιωνίζει το χαρμόσυνο γεγονός της Εορτής. Ο μυστικός συμβολισμός της επιλογής του συγκεκριμένου κομματιού έγκειται στην προτελευταία στροφή του ποιήματος: «Μα έχεις Πατέρα, Κόρη μου, όπου για σένα αγρυπνάει, ο Άγιος ολοζώντανος, την Κέρκυρα φυλάει…» Κάτωθεν του Καταστήματος της Φιλαρμονικής ο κόσμος χειροκροτεί συγκινημένος. «Finito la musica, passato la f(i)esta»…Τελείωσε η μουσική, ολοκληρώθηκε και η γιορτή…
Κέρκυρα - Νικόλαος Φαναριώτης - απόσπασμα (συναυλία 12.12.2018)
Κέρκυρα - Νικόλαος Φαναριώτης (βγάσματα 11.12.2016)
Αγαπητοί συνεορτάζοντες
Σήμερα δεν παραβρισκόμαστε εδώ για μια απλή συναυλία. Παρακαλείσθε να αφουγκραστείτε όσα εκτυλίσσονται καρδιακά και όχι βιολογικά, ακουστικά. Συμμετέχουμε βιωματικά σε ένα Μυστήριο, σε μία μυητική διαδικασία με βαθύτερη σημασία. Σε αυτήν την τελετουργία όλα τα δρώμενα εκτελούνται με καθορισμένο τρόπο και αφηγούνται μία ιστορία – την ιστορία της σχέσης της Παλαιάς Φιλαρμονικής και του Αγίου Σπυρίδωνος- με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτυπώνεται επιτυχώς στο υποσυνείδητο του Νου και να τροφοδοτεί στο διηνεκές την Παράδοση. Η Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας, θεματοφύλακας των υψηλών Αξιών και Αρχών του Πολιτισμού και του Πνεύματος, που εκ του καταστατικού της δεσμεύτηκε ως Ιερά Παρακαταθήκη να τις τηρεί και να τις προστατεύει, τιμά και υμνολογεί σήμερα τον Άγιο Σπυρίδωνα με μία αφοσίωση και ευλάβεια που θυμίζει τον 9ο στίχο του 113ου Ψαλμού που γαλούχησε το ιδεώδες της Ιπποσύνης του Μεσαίωνα: «Μὴ ἡμῖν, κύριε, μὴ ἡμῖν, ἀλλ’ ἢ τῷ ὀνόματί σου δὸς δόξαν» δηλαδή : «Όχι σε εμάς Κύριε, όχι σε εμάς αλλά στο Όνομά Σου δώσε την Δόξα» και κάνοντας την απαραίτητη για την σημερινή εορτή μεταλλαγή: «Όχι σε εμάς Άγιε Σπυρίδωνα, όχι σε εμάς αλλά στο Όνομά Σου δώσε την Δόξα»
Χρόνια Πολλά σε όλους! Βοήθεια ο Άγιος! |
Νέα - Εκδηλώσεις 
